BÀI TRẢ LỜI BÁO DÂN TRÍ
--------------
Luật sư Đoàn Công Thiện (*)
1). PV: Khi
tiếp nhận hồ sơ bảo vệ quyền lợi cho cô Lê Thị Mỹ Chi – Thủ quĩ Trung tâm
giáo dục thường xuyên tình Kiên Giang, luật sư nhận định như thế nào về vụ
việc này?
Trả lời:
Trước khi
nhận trợ giúp pháp lý, bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho cô Lê Thị Mỹ
Chi, tôi có tìm hiểu và được biết: Cô Mỹ Chi là người có đơn gởi cơ
quan chức năng, phản ảnh những tiêu cực của Ban giám đốc Trung tâm
giáo dục thường xuyên tỉnh Kiên Giang, yêu cầu thanh tra làm rõ xử lý
theo qui định. Sau khi thanh tra, cơ quan chức năng kết luận Ban giám đốc
Trung tâm và Kế toán đã có hành vi sai phạm để ngoài sổ sách và chi
sai nguyên tắc gần 700 trăm triệu đồng. Sau khi có kết luận thanh tra, Giám
đốc được giải quyết cho nghĩ hưu, điều chuyển công tác đối với kế
toán. Riêng cô Mỹ Chi thì bị buộc thôi việc, đây là điều không bình
thường.
Từ những
thông tin nắm được, điều mà tôi quan tâm là: Cô Lê Thị Mỹ Chi có bị
trù dập hay không, bởi cô là người phát hiện và tố cáo tiêu cực? Nếu
cô Chi có vi phạm, thì mức độ vi phạm đến đâu? Việc thi hành kỷ luật
buộc thôi việc đối với cô có phù hợp với tính chất, mức độ sai
phạm, có đúng với qui định của pháp luật hay không?
2) PV: Theo luật sư,
kết luận số 18 có đủ cơ sở pháp lí để Sở GD- ĐT tỉnh Kiên Giang ra quyết định thi
hành kỷ luật buộc thôi việc cô Lê Thị Mỹ Chi? Luật sư có thể lí giải như
thế nào về số tiền 70 triệu đồng mà ngành chức năng cho rằng cô Mỹ Chi không
nhập làm mất?
Trả lời:
Nếu nói
về cơ sở pháp lý, thì cả hai kết luận (KL18 và KL 60) của Sở tài
chính Kiên Giang, đều là những căn cứ pháp lý về hình thức, để xem
xét trách nhiệm cá nhân của những người có sai phạm ở Trung tâm giáo
dục thường xuyên tỉnh, trong đó có cô Lê Thị Mỹ Chi.
Riêng về
nội dung, hai kết luận xác định đối với số tiền rút ở kho bạc, cô
Chi không nhập quĩ và làm mất quĩ với tổng số tiền 70.609.258 đồng,
nhưng không làm rõ không nhập quĩ bao nhiều và mất bao nhiêu, là chưa
rành mạch; Do đó, Quyết định của Sở Giáo Dục và Đào Tạo tỉnh Kiên
Giang, thi hành kỷ luật buộc thôi việc cô Lê Thị Mỹ Chi là chưa thỏa
đáng, bởi các lẽ sau đây:
Thứ nhất:
Đối chiếu với quĩ tiền mặt tại thời điểm sau khi cô Chi rút tiền ở
kho bạc, trong sổ quĩ phần chi thường xuyên cho cơ quan luôn bị âm, trong
đó số âm cao nhất hơn 80 triệu. Như vậy, số tiền chi âm chính là số
tiền ở kho bạc rút về không nhập quĩ. Số tiền này, không có chứng
cứ nào xác định cô Chi sử dụng cho cá nhân cô.
Thứ hai: Việc
cô Lê Thị Mỹ Chi, không thực hiện ghi nhập vào sổ quĩ là do Kế toán
không ra phiếu thu, chứ không phải do cô Chi tự ý không nhập vào sổ
quĩ. Đây là lỗi của Kế toán, chứ
không phải lỗi của Thủ quĩ. Cô chi chỉ có lỗi mất tiến mặt 609.258
đồng khi kiểm tra, lỗi này là không đáng kể, không đến mức phải bị
buộc thôi việc.
3) PV: Qua
các văn bản (02 bản án và quyết định buộc Cô Mỹ Chi thôi việc) ngành chức năng
Kiên Giang căn cứ vào kết luận miệng của Chủ tịch UBND tỉnh Bùi Ngọc Sương,
thể hiện qua cuộc họp (mà sau này trích văn bản số 04) phòng chống tham nhũng
vào ngày 2/3/2010 chỉ đạo “buộc cô Mỹ Chi bồi thường số tiền 70 triệu đồng và
cho nghỉ việc”. Chỉ đạo này có cơ sở pháp lý để Sở GD-ĐT Kiên Giang làm căn cứ buộc
cô Chi nghỉ việc?
Trả lời:
Việc chỉ
đạo miệng của Chủ tịch UBND tỉnh (tại thời điểm lúc giải quyết) như
Phóng viên đặt vấn đề, theo tôi: Có thể là do báo cáo kết luận thanh
tra không rõ như tôi trả lời ở trên, nên Chủ tịch mới đưa ra ý kiến
chỉ đạo như vậy. Dù đó là ý kiến nhân danh Chủ tịch tỉnh, nhưng
không phải là căn cứ pháp lý để cơ quan dưới quyền ra quyết định kỷ
luật cô Chi, kể cả việc bồi thường thiệt hại; Căn cứ pháp lý phải
là kết luận thanh tra, có cơ sở khách quan của cơ quan chức năng, chỉ
ra được hành vi sai phạm của cô Chi theo qui định của pháp luật.
4) PV: Luật
sư có ý kiến gì về việc kêu oan của cô Lê Thị Mỹ Chi?
Trả lời:
Tôi cho
rằng cô Lê Thị Mỹ Chi kêu oan là có căn cứ.
Thứ nhất:
Giám đốc Sở Giáo Dục và Đào Tạo tỉnh Kiên Giang ra quyết định buộc
thôi việc cô Mỹ Chi dựa theo Kết luận số 18 của Sở Tài Chính là chưa
khách quan. Trong kết luận này không thể hiện cô Chi có hành vi sử
dụng số tiền 70 triệu vào mục đích cá nhân; Việc cô Chi không ghi vào
sổ quĩ là do Kế toán không ra phiếu thu, lỗi đó không thể buộc cô Chi
gánh chịu.
Thứ hai: Nếu
xác định cô Chi làm mất quĩ 609.258
đồng (kể cả lỗi không ghi vào sổ quĩ), những lỗi đó chưa đến mức phải
buộc cô Chi thôi việc; Trong khi lãnh đạo và Kế toán có hành vi, vi
phạm tài chính nghiêm trọng hơn rất nhiều, nhưng không ai bị buộc thôi
việc.
5) PV: Theo
Luật sư, hai cấp Tòa án ở Kiên Giang bác đơn khởi kiện của cô Lê Thị
Mỹ Chi có khách quan hay không?
Trả lời:
Trong quá
trình tiến hành tố tụng, giữa Tòa án và Viện kiểm sát, có hai quan
điểm khác nhau. Quyết định kháng nghị của Viện kiểm sát tình (Quyết
định số 01/QĐKNPT-LĐ ngày 03-12-2014) cho rằng cấp sơ thẩm áp dụng Luật
lao động và Bộ luật tố tụng dân sự để giải quyết đơn khởi kiện của
cô Chi là sai, nên yêu cầu cấp phúc thẩm hủy toàn bộ nội dung bản án
sơ thẩm, nhưng cấp phúc thẩm cho rằng cấp sơ thẩm căn cứ Nghị định
35/2005 ngày 17-03-2005 của Chính phủ là đúng, không chấp nhận kháng
nghị của Viện kiểm sát, giữ y bản án sơ thẩm, bác yêu cầu khởi
kiện của cô Chi.
Vấn đề
nêu tôi xin được làm rõ khía cạnh pháp lý, kể cả lĩnh vực hành
chính lẫn lĩnh vực lao động, để bạn đọc xem xét.
Về lĩnh
vực hành chính:
Thời điểm
ban hành quyết định kỷ luật cô Chi (ngày 01-11-2010), là thời điểm Luật
cán bộ công chức đang có hiệu luật pháp luật (Luật số 22/2008/QH12
ngày 13-11-2008). Tại điều 80 qui định: Thời hiệu xử lý kỷ luật là
24 tháng kể từ khi cán bộ, công chức có hành vi, vi phạm cho đến
ngày xử lý; Thời hạn xử lý kỷ luật tối đa không quá 4 tháng, kể
từ khi phát hiện cho đến khi ra quyết định xử lý. Nếu cho rằng hành
vi không nhập quĩ và mất tiền nói trên của cô Chi là sai phạm cần
phải xử lý, thì hành vi đó sảy ra từ tháng 11 năm 2006 đến thời
điểm xử lý kỷ luật (tháng 11-2010) đã quá 24 tháng; Thời hạn kể
ngày 01-04-2010 (ngày ban hành kết luận số 18 được xem là ngày phát
hiện sai phạm) đến ngày ban hành quyết định kỷ luật (ngày 01-11-2010)
là quá 04 tháng. . . Như vậy, thời hiệu và thời hạn xử lý kỷ luật đối
với hành vi sai phạm của cô Chi đều vượt quá thời gian qui định của
điều luật, như đã viện dẫn trên đây.
Bản án
phúc thẩm số 01/2015/LĐ-PT ngày 28-05-2015 của TAND tỉnh Kiên Giang, áp
dụng một số điều khoản của Luật Viên chức số 52/2010/QH12, ngày 15-11-2010,
nhưng cũng không xem xét áp dụng điều 53 qui định thời hiệu và thời
hạn xử lý kỷ luật viên chức là chưa khách quan, vì nội dung điều 53
qui định thời hiệu và thời hạn xử lý kỷ luật viên chức sai phạm tương
tự như điều 80 Luật cán bộ công chức nêu trên.
Về lĩnh
vực lao động:
Theo qui
định tại điều 85, Bộ luật lao động 1994 (đã được sửa đổi bổ sung năm
2002, năm 2006), thì người lao động chỉ bị sa thải trong các trường
hợp sau:
a)
Người lao động có hành vi trộm cắp, tham ô, tiết lộ bí mật công nghệ, kinh
doanh hoặc có hành vi khác gây thiệt hại nghiêm trọng về tài sản, lợi ích của
doanh nghiệp;
b)
Người lao động bị xử lý kỷ luật kéo dài thời hạn nâng lương, chuyển làm công
việc khác mà tái phạm trong thời gian chưa xóa kỷ luật hoặc bị xử lý kỷ luật
cách chức mà tái phạm;
c)
Người lao động tự ý bỏ việc năm ngày cộng dồn trong một tháng hoặc 20 ngày cộng
dồn trong một năm mà không có lý do chính đáng.
Nếu xem xét
dưới góc độ lao động, thì sai phạm của cô Chi cũng không thuộc trường
hợp phải bị sa thải.
6) PV: Luật
sư có ý kiến gì về việc xử lý kỷ luật cô Lê Thị Mỹ Chi?
Trả lời:
Đảng và Nhà nước ta
đang đẩy mạnh công cuộc phòng chống tham nhũng. Cô Lê Thị Mỹ Chi có
đơn tố giác tiêu cực tham nhũng và qua thanh tra, cơ quan chức năng đã
phát hiện lãnh đạo và kế toán trong cơ quan sai phạm nghiêm trọng,
nhưng hình thức xử lý lại nhẹ hơn cô là không công bằng và làm thui
chột nhân tố tích cức trong công tác phòng chống tham nhũng.
Theo tôi được biết,
TAND tối cao đã nhận được đơn yêu cầu giám đốc thẩm của cô Lê Thị Mỹ
Chi; Vì vậy, tôi đề nghị TAND tối cao sớm xem xét hủy toàn bộ hai
bản án sơ và phúc thẩm trong vụ kiên nói trên, để bảo vệ quyền lợi
hợp pháp cho cô Chi theo qui định của pháp luật.
